ဆိုမာလီ ပင္လယ္ဓားျပေတြ

မတ္လ (၉) ရက္ (၂၀၁၀) တြင္ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ျပင္သစ္ေရတပ္ဖြဲ႔သည္ မတ္လ (၅) ရက္ ေသာၾကာေန႔ မွ စ ၍ ဆိုမာလီကမ္းလြန္တြင္ ကင္းလွည့္ စစ္ဆင္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ား (၄)ႀကိမ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ ပင္လယ္ ဓားျပ ဟု သံသ ယ ရွိသူ (၃၅) ဦး ကို ဖမ္းဆီး ရမိခဲ့သည္ဟုသိရသည္။
၄င္းတို႔ႏွင့္အတူ ပင္မသေဘၤာေလးစင္း ႏွင့္ စက္တပ္ေလွငယ္ (၆) စင္းကို ဖမ္းဆီး ရမိခဲ့သည္။ ဥေရာပသမဂၢ ၏ ရဟတ္ယာဥ္မ်ား သည္ ပင္လယ္ေရျပင္တြင္ ကင္းလွည့္ေနစဥ္ ပင္လယ္ဓားျပသေဘၤာမ်ားအား ေတြ႔ရွိ ဖမ္းဆီး ခဲ့ ျခင္း ျဖစ္သည္။
အဆိုပါ ေဒသအတြင္း ပင္လယ္ဓားျပ အပိုင္စီးမႈမ်ားမွာ လြန္ခဲ့ေသာ (၁၈) လ အတြင္း လ်င္ျမန္စြာ တိုးပြား လာ ခဲ့ ပါသည္။
ဧဒင္ပင္လယ္ေကြ႔တြင္ ေရတပ္သေဘၤာမ်ား ေစာင့္ ၾကပ္ ေနသျဖင့္ ပင္လယ္ဓားျပမ်ား သည္ ေတာင္ဘက္ပိုင္း ေဝးကြာေသာ ပင္လယ္ေရျပင္တြင္ သြားေရာက္လႈပ္ရွားၾကရာ ေဆးရွဲကၽြန္းအနီးတြင္ တိုက္ခိုက္မႈမ်ား အမ်ားဆံုး ျပဳလုပ္ခဲ့ ၾကသည္။ ႏိူင္ငံတကာ ေရတပ္ဖြဲ႕မွ ေရတပ္စစ္သေဘၤာ (၃၀) ခန္႔ဟာ ကင္းလွည့္ေနတဲ့ ၾကား က ဆိုမာလီ ပင္လယ္ဓားျပေတြဟာ ဆိုမာလီကမ္းေျခမွ မိုင္ (၁,၀၀၀) ေလာက္ အကြာအေ၀း အ ထိ ေဆးရွဲလ္ ကြ်န္းစုနားေလာက္ အထိ ေျခဆန္႔ ၿပီး ကင္းလွည့္ေနတဲ့ စစ္သေဘၤာေတြကို ေရွာင္တိမ္းရင္း အလစ္မွာ ျပန္ေပးဆြဲေနၾကတုန္းပဲ ျဖစ္သည္။

ေလာေလာဆယ္ သေဘၤာ (၁၂) စင္း နဲ႔ ႏိူင္ငံေပါင္းစံုမွ သေဘၤာသား (၂၆၃) ေယာက္ကို ဖမ္းဆီးထားပါသည္။

ဆိုမာလီ ပန္႔လန္း ေဒသ ဟာ ဆိုမာလီကမ္းေျခ ထက္၀က္နီးပါး နဲ႔ ဆိုမာလီႏိူင္ငံရဲ႕ ေလးပံုတစ္ပံု ေလာက္ ရွိတယ္။ ဧဒင္ပယ္လယ္ေကြ႕ ရွိ ပုလင္း လည္ပင္း လိုေနရာနဲ႔ အိႏၵိယသမုဒၵရာဟာ သဘာ၀က အေျခ အေန ေပးေနတဲ့ ဆိုမာလီ ပင္လယ္ ဓားျပတို႔ က်က္စားရာ ေနရာ ျဖစ္လာတယ္။

ဆိုမာလီပင္လယ္ဓားျပေတြ ေသာင္းက်န္းေနတဲ့ ဆိုမာလီ ႏိူင္ငံ ဆိုတာကို ေလ့လာၾကည့္လ်င္ ပင္လယ္ ဓားျပ ေတြ ဘာေၾကာင့္ ေသာင္းက်န္းခ်င္သလို ေသာင္းက်န္းလို႔ ရ ေနသည္ ကို သေဘာေပါက္ ႏိူင္ပါ သည္္။

ဆိုမာလီႏိူင္ငံသည္ (၁၉၉၀) ျပည့္လြန္ႏွစ္ေနာက္ပိုင္း မြတ္ဆလင္ အၾကမ္းဖက္ စစ္ေသြးၾကြမ်ား ႏွင့္ အျပန္အလွန္ တိုက္ခိုက္ ေနရျခင္းေၾကာင့္ ကမာၻေပၚတြင္ မၿငိမ္းခ်မ္းဆံုး ႏိူင္ငံတစ္ခုအျဖစ္ ရပ္တည္ေနၿပီး သမၼတအာမက္ အစိုးရအား ကုလသမဂၢ ဦးေဆာင္သည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ထိန္းသိမ္းမႈ တပ္ဖြဲ႕မ်ားက ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳ ေပးထားရကာ သမၼတ၏ ဩဇာ အာဏာ သည္ မုိဂါဒစ္ရွဴး ၿမိဳ႕ေတာ္ ႏွင့္ အနီးတ၀ိုက္ကိုသာ သက္ေရာက္ေနသည္။ ဒီဇင္ဘာ (၃) ရက္ေန႔က ဆိုမာလီ ႏိူင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အေသခံ ဗံုးခြဲမႈ တစ္ခုေၾကာင့္ အစိုးရ အဖြဲ႕၀င္ ၀န္ႀကီး (၃) ဦး အပါ အ ၀င္ လူ (၂၂) ဦး အနည္းဆံုး ေသဆံုးခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
ဘီနာဒင္တကၠသိုလ္မွ ထူးခၽြန္ေက်ာင္းသား (၄၃) ဦး ကို ဘြဲ႕အပ္ႏွင္းမႈ အခမ္းအနား သို႔ လူ (၇၀၀) ခန္႔ တက္ ေရာက္ လာစဥ္ ယခုဗံုးခြဲမႈ ေပၚေပါက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ကြန္ပ်ဴတာ၊ အင္ဂ်င္နီယာ ႏွင့္ ေဆးေက်ာင္းသားမ်ား ပါ ၀င္ သည္။ ဆိုမာလီႏိူင္ငံသည္ ျပည္တြင္းစစ္ ျဖစ္ပြားေနျခင္းေၾကာင့္ လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္ (၂) ခု ၾကာမွ် ကာလ အတြင္း ေဆးေက်ာင္းသားမ်ား ကို ေမြးထုတ္ေပးႏိူင္ခဲ့ျခင္း မရွိခဲ့ေပ။
စစ္နယ္ရွင္ေတြ မိမိကိုယ္မိမိ အလယ္ အလတ္ အစၥလမၼစ္ေတြလို႔ ဆိုတဲ့ လူေတြ နဲ႔ ဖြဲ႕ စည္း ထားတဲ့ အစိုးရ အဖြဲ႕ ရွိတယ္။ လႊတ္ေတာ္မွာ အမတ္ဦးေရ (၅၅၀) ရွိသည္။ မဲဆႏၵ နယ္ေျမ ေတြ မရွိ။ ၀န္ႀကီး ေတြရွိတယ္။ ဒါ ေပမဲ့ ဌာနလက္ကိုင္ မရွိဘူး။ တကယ့္လက္ေတြ႕ မွာ တိုင္း ျပည္ ကို မအုပ္ခ်ဳပ္ႏိူင္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မို႔ နယ္ျခား ေတြက ဆူပူ အၾကမ္းဖက္မႈ ေတြကို မထိန္းခ်ဳပ္ ႏိူင္ဘူး။ ပင္လယ္ဓားျပ ေတြ ကလည္း သူ႕ နယ္မွာ သူ နယ္ပိုင္ ျဖစ္သည္။
(၂၀၀၉) ခုႏွစ္ ဧၿပီလက ဘရပ္ဆဲလ္ၿမိဳ႕ မွာ ဆိုမာလီႏိူင္ငံကို ကူညီတဲ့ ႏိူင္ငံေတြ အစည္းအေ၀း လုပ္ခဲ့ တယ္။ ေဒၚလာ သန္း (၂၅၀) ကူညီဖို႔ ကတိက၀တ္ေတြ ျပဳ ခဲ့ ၾကတယ္။ ဆိုမာလီ ရဲေတြကို ေလ့ က်င့္ ေပး ဖို႔ အာဖရိက သမဂၢ မစ္ရွင္ ကို မိုဂါဒစ္႐ွဴး ၿမိဳ႕ မွာ ထားရွိဖို႔ ကိစၥအတြက္ ျဖစ္သည္။ ပန္႔လန္းက ဆိုမာလီ ကမ္း႐ိုးတန္း ေစာင့္ တပ္ ဆိုတာ က လည္း ယခင္ ရွိခဲ့ ေပမယ့္ အခုေတာ့ မရွိေတာ့ ပါဘူး။ ဆိုမာလီ ၾကားျဖတ္ အစိုးရ အဖြဲ႕က ႏိူင္ငံေရး သမားေတြဟာ အကူ အညီ ရလာတဲ့ ေငြေတြကို ေပ်ာက္သြားေအာင္ သံုးစြဲ တတ္တယ္လို႔ ဆိုပါသည္။ ပန္႔လန္း ေဒသ အတြက္ ထည့္ေပး လိုက္တဲ့ ေငြေတြဟာ ၾကား ျဖတ္ အစိုးရ ရဲ႕ ေအာက္ေျခ ပြင့္ ေန တဲ့ ဘ႑ာ တိုက္ထဲ ကို ေရာက္ၿပီး ေပ်ာက္သြား ေတာ့တယ္ဟု အဆိုရွိသည္။
ကုလသမဂၢ ၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္ အရ ဆိုမာလီ မွာ အာဟာရဓာတ္ ခ်ိဳ ႔ တဲ့ ေနေသာ ကေလး သူငယ္ေပါင္း သံုး သိန္း ရိွသည္ဟု ဆိုသည္။ ႏိူင္ငံတကာ ပင္လယ္ကူး သေဘၤာမ်ား ကို ဆိုမာလီ ပင္လယ္ဓားျပမ်ားက ျပန္ေပးဆြဲ ေငြေတာင္း လုယက္ခဲ့သည္ မ်ား က လည္း အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း (၃၀) ရိွၿပီဟု သိရသည္။ ပန္႔လန္း ကမ္း ႐ိုး တန္း က ၿမိဳ႕ေတြမွာ စစ္ဆင္ေရး လုပ္တာ ေအာင္ျမင္ခဲ့တယ္။ ယင္းစစ္ဆင္ေရးတို ့မွ ဖမ္းဆီး ရမိထား တဲ့ ပင္လယ္ ဓားျပ အဖြဲ႕ ကို ပန္႔လန္း ေထာင္မွာ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ ေဒသတြင္း ပူးေပါင္း ေဆာင္ ရြက္ ရန္ နည္းလမ္း သစ္မ်ား လိုအပ္မည္ ျဖစ္သည္။ ပန္႔လန္း ေဒသ အာဏာပိုင္ ေတြဟာ ပင္လယ္ဓားျပေတြ နဲ႔ မေစ့ စပ္ စတမ္း မူ၀ါဒ ကို ခ်မွတ္ထားၾကေပမယ့္ ျပန္ေပးဆြဲ ခံရတဲ့ သေဘၤာပိုင္ရွင္ေတြ၊ သေဘၤာသား ေတြ ကို ေငြေပးၿပီး ျပန္ေရြးေနၾကလို႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္လို႔ မရ ျဖစ္ေနသည္။

ဆိုမာလီပင္လယ္ဓားျပမ်ား

The naval network >>>>>>>
An HMS Northumberland crew member stands guard as a ship loaded with World Food Program cargo sails out of the port of Mombasa, Kenya. Photo: Associated Press

ေဆးရွဲကၽြန္းအနီး ပင္လယ္ဓားျပမ်ား

ပင္လယ္ဓားျပသေဘၤာအား ေတြ႔ရွိပစ္ခတ္စဥ္

လြတ္ေျမာက္လာသူပင္လယ္ေပ်ာ္ သေဘၤာသားမ်ား။

အိုင္အမ္ဘီ လို ့ေခၚတဲ့ ကမၻာ့ေရေၾကာင္းဗ်ဴရို ပင္လယ္ဓါးျပသတင္းအစီရင္ခံစင္တာ ကေန (၂၀၀၉) ခုႏွစ္ဟာ ပင္လယ္ဓါးျပမႈ နဲ ့ သေဘၤာေတြေပၚ လက္နက္နဲ ့လုယက္ျခင္း ေတြ အလြန္အမင္း ေၾကာက္စရာ ေကာင္း ေလာက္ ေအာင္ ျဖစ္ပြားတဲ့ ႏွစ္လို ့ဆိုပါတယ္။ အမႈေပါင္း (၄၀၆) မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့တယ္လို ့ဆိုျပီး (၂၀၀၃) ကတည္း ကဆိုရင္ အျမင့္ဆံုး အေနအထားမွာ ရွိပါတယ္။ ျပီးခဲ့တဲ့ (၂၀၀၉) ႏွစ္တြင္ သေဘၤာ (၄၉) စင္း ကို ျပန္ေပးဆြဲခဲ့ ျပီး (၁၅၃) စီးေပၚကို တက္ေရာက္ခဲ့ၾကတယ္လို ့အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါသည္။ ေနာက္ထပ္ (၈၄) စင္းကို လည္း တိုက္ခိုက္ဖို ့ၾကိဳးပမ္းခဲ့ေသးတယ္ လို ့ဆိုပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္ ပစ္ခတ္မႈေတြ ျဖစ္ပြား တဲ့ ျဖစ္ ရပ္ ေတြ လည္း (၂၀၀၈) ခုႏွစ္က (၄၆) မႈ ရွိရာကေန (၂၀၀၉) မွာ အမႈေပါင္း (၁၂၀) ထိ ျမင့္တက္လာပါတယ္။ ဒီ ျဖစ္ ရပ္ေတြ အားလံုးမွာ ခံၾကရတာေတာ့ ပင္လယ္ေပ်ာ္တို ့ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ပင္လယ္ေပ်ာ္ (၁၀၅၂) ဦး ျပန္ေပးဆြဲ ခံ ခဲ့ ၾကရျပီး (၈) ဦး ေသဆံုးကာ (၆၈) ဦး ဒဏ္ရာအနာတရ ျဖစ္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ ဆိုမာလီ ဓါးျပေတြ ေၾကာင့္ (၄၇) စင္းေပၚက ပင္လယ္ေပ်ာ္ (၈၆၇) ဦး ျပန္ေပးဆြဲခံခဲ့ ရတယ္လို ့အစီရင္ခံစာမွာ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပပါသည္။ (၂၀၀၉) ခုႏွစ္မွာ ႏိူက္ဂ်ီးရီးယား ကမ္းလြန္ေဒသ က ပင္လယ္ျပင္ အၾကမ္းဖက္မႈ ေတြဟာလည္း စိုးရိမ္စရာ ေကာင္းတဲ့ အေနအထားကို ေရာက္လာပါတယ္။ အမႈအခင္းေပါင္း (၂၈) မႈ ျဖစ္ပြား ခဲ့ ျပီး အမ်ားစု ေရနံလုပ္ ငန္း နဲ ့ ပတ္သက္ေနပါတယ္။ ဆိုမာလီ ပင္လယ္ဓါးျပရန္ ထက္ေတာင္ ပိုမို အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈ ပိုပါတယ္ လို ့လည္း ဆိုၾကတယ္။ ငါးဖမ္းသေဘၤာေတြ အပါအ၀င္ သေဘၤာအမ်ားအျပား ကို တိုက္ခိုက္ေနေပမယ့္ ဘာ သတင္းမွ် မၾကား ၾကရပါဘူး။ မလကၠာေရလက္ၾကား မွာ ေတာ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြ ေလ်ာ့ပါးသြားတာ ေတြ ့ရ ျပီး မႏွစ္က (၂) မႈ သာ ရွိခဲ့ပါတယ္။ သေဘၤာေပၚတက္၍ လက္နက္ျဖင့္ လုယက္ တိုက္ခိုက္မႈ ျဖစ္ရပ္ေတြ မွာ ေတာ့ ခ်စ္တေကာင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နဲ ့ ကာေလာ ပီးရူး တို ့မွာ တိုးျမင့္ ျဖစ္လာေနတယ္ လို ့ ဆိုပါတယ္။ ဘ ရာ ဇီး၊ ကိုလမ္ဘီယာ၊ ကိုးစ္ကာရီကာ၊ အီေကြေဒါ၊ ေဟတီ နဲ ့ ဗန္နီဇြဲးလား ႏိူင္ငံ ေတြ မွာလည္း အလားတူ အျဖစ္ အပ်က္ ေတြ ဆက္လက္ ျဖစ္ပ်က္ေနဆဲပါ။